Ill.foto: Mostphotos
Lektorar som går frå kommunen til UH-sektoren, går ned 100 000 kroner i lønn.
Debatt: Med betre lønsvilkår i lærarutdanninga vil ein oppleve auka tilgang av røynde lektorar med erfaring frå klasserommet.
Ein
berebjelke i lønssystemet i skulen er kompetanselønssystemet, som gjev alle med
same formelle kompetanse ei lik grunnløn. Dette er eit grunnlag for rettferd på
tvers av arbeidsstadar og arbeidsgjevar, og gjer også at læraren har ein viss
lønsgaranti ved når ein får ny stilling.
Majoriteten av lærarar fell innanfor
kompetanselønssystemet, men det finst minoritetar. Det er stor skilnad på
statleg og fylkeskommunal/kommunal sektor, og det er og skilnader innanfor
fylkeskommunal sektor. Ein høgskule-/universitetslektor må framleis akseptere
eit lønsfall på over hundre tusen om ein tar hoppet frå kommunal sektor. Dette
har følger også utover lommeboka til den som gjer dette skiftet.
Eg les
innlegg etter innlegg frå fortvilte lærarstudentar som saknar meir praksis i
utdanninga, og mange av dei har lærarar med forsvinnande liten eigen praksis
frå skulen. Korleis kan ein lærarutdannar som aldri har fylt ut ein individuell
opplæringsplan (IOP) eller aldri har drifta eit foreldresamarbeid, lære
lærarstudentane noko om dette?
Lønsauke vil styrke pågangen
Med
styrka lønsvilkår i lærarutdanninga, for lektorar med skikkeleg erfaring, ville
lærarutdanningane opplevd styrka pågang av røynde lektorar som faktisk har vore
i den røynda som ein utdannar til. Mange av dei lærarutdannarane vi har, går
over i pensjon med ei langt mindre opptening enn sine gamle kollegaer i skulen.
Dette er verken rett eller rimeleg. Om ein les i Utdanningsforbundet sine
landsmøtevedtak herifrå til stiftingsdatoen, finn ein alltid gode vedtak og
gode intensjonar. Vedtaka og dei gode intensjonane overlever i beste fall fram
til første forhandling, so blir dei hestehandla vekk for Gud veit kva.
Vi treng
òg fleire lektorar med barnehage som arbeidsplass. Det er ikkje rettvist at ein
lærar som utdannar seg og blir lektor, automatisk får eit hopp i lønn, medan
det ikkje gjeld for barnehagelæraren. Meir lønn vil stimulere til
kompetanseheving i ein del av utdanningssektoren som har blitt meir og meir
krevjande.
Vaksenopplæringa
Den same
urettvise situasjonen som lærarutdannaren og barnehagelæraren står i, har vi
for lærarane i vaksenopplæringa. Lærarane i vaksenopplæringa får ikkje eit
sentralt bestemt kontaktlærartillegg, men er prisgitt godviljen i den einskilde
fylkeskommune. I Vestland får ein ein viss prosent av stillinga si avsett til
kontaktlærarfunksjon, som er vel og bra, men det inneber likevel eit lønstap
samanlikna med ordninga i kommunal sektor, der ein har eit sentralt
kronetillegg som ofte er supplert med eit lokalt kronetillegg.
Det er bra at
ein har ei slags ordning, men den er ikkje bra nok. Om kontaktlæraren med
fylkeskommunen som arbeidsgjevar hadde eit kronetillegg for denne funksjonen,
hadde ein hatt ein vinst på 5 prosent faglært undervising. På tjue kontaktlærarar
hadde ein dermed hanka inn ei heil stilling i undervisingstid. Eg trur det
hadde blitt ein økonomisk gevinst i det òg.
Kveldstillegg
I tillegg
har vaksenopplæringa ein del lærarar som underviser på kveldstid. Dei mista i
2006 eit alminneleg godt kveldstillegg, på 30 prosent. I dag er kveldstillegget
på 28 kroner timen, som er ein hån mot denne gruppa sin tidsbruk.
Sjukepleiarane, som har ei meir regulert lønsfastsetjing for sine kvelds- og
nattarbeidande, her eit tillegg på 28 prosent av timelønna eller minimum 56
kroner ekstra per time. Ein sjukepleiar med spesialisering har fire års
utdanning, medan du blant lektorane som underviser kveld, sjeldan finn nokon
med mindre enn åtte års utdanning. Dei har dobbelt so lang utdanning som
sjukepleiarane, men kveldstimane deira er prisa til det halve.
Talet på
lærarar som underviser kveld er ikkje større enn at om dei hadde blitt løfta
til det same nivået som elles i offentleg sektor, hadde det knapt laga ei
stripe i den store rekneskapen ved forhandlingstider. Akkurat som dei som er
tilsett i statleg sektor, har det blitt vedteke å gjere ein ekstra innsats for
desse. Akkurat som for dei tilsette i statleg sektor, har dei gode fortsetta
ikkje overlevd ei einaste forhandling. No er det på tide at det blir rydda opp,
slik at vi får styrka rettferda og får ein samanheng i lønn uansett
arbeidsgjevar. Eg skjønar det er spesielt vanskeleg å «harmonisere» statleg og
fylkeskommunal/kommunal sektor, sidan avtalane er ulike, men det er faktisk
mogleg å få konsistens i fylkeskommunal/kommunal løn, om viljen er der.
Viljen må
starte hos Utdanningsforbundet, men eg er redd for at desse gruppene igjen blir
gløymde, tre steg frå landsmøtet sin siste buffé.